Ước mơ một ngày nào đó dưa cải muối cũng nổi tiếng như kim chi
Con đường theo đuổi lịch sử của Giao Cùn khá lắt léo, có lúc đi lệch nhịp và lắm khi muốn từ bỏ.
Một ngày nọ Giao - khi đó vẫn còn là một bé gái - đọc được bộ sách tóm tắt từ thời Hồng Bàng đến kháng chiến chống Mỹ và bắt đầu say mê lịch sử Việt Nam từ đó. Đến lúc đi học, Giao thi HSG Sử, được giải Nhì cấp thành phố. Thời đó cô nghĩ đơn thuần rằng mình học thuộc giỏi nên đi thi, không có ý nghĩa gì lớn lao.
Đến khi nữ sinh Quỳnh Giao 18 tuổi phải đứng trước cánh cổng đại học và đưa ra quyết định trọng đại trong đời, cô lựa chọn một ngành có thể kiếm tiền, không phải ngành học đam mê và cũng không phải lịch sử: “Mình học khá tiếng Anh này, bây giờ là thời buổi kinh tế này thì cứ học ngành liên quan đến kinh tế, kiểu gì sau này cũng có việc làm”.
Sau cùng, Giao Cùn vẫn không tách rời khỏi lịch sử.
Clip đầu tiên viral của Giao là về lịch sử. Dù nội dung là một câu hỏi vô tri và trẻ con đến mức cô không dám nhắc lại nhưng là tiền đề để cô nhận ra mọi người cũng quan tâm đến lịch sử.
Quyển sách đắt đỏ nhất mà Giao mua hồi sinh viên là Đại Việt sử ký toàn thư. “Sinh viên nghèo, không có tiền nên một quyển sách hơn 100k - gần 200k gì đó thực sự rất đắt. Nhưng mình vẫn cắn răng mua”. Có điều Giao lười đọc. Để có động lực đọc quyển sách dày cộp, Giao chọn cách làm video và tạo ra một vòng tròn khép kín: Muốn đọc sách nên làm video, để làm được video phải đọc sách.
Để có động lực đọc quyển sách dày cộp, Giao chọn cách làm video và tạo ra một vòng tròn khép kín: Muốn đọc sách nên làm video, để làm được video phải đọc sách.
Bây giờ định nghĩa về lịch sử của Giao Cùn cũng đã khác xa trước đây.
“Lịch sử là gốc gác, là những gì đã hình thành nên đất nước bây giờ, là điểm tựa cho sự phát triển đất nước. Ở trong đó có các nhân vật, họ là những người từng làm vua làm chúa, dẫn dắt thế hệ trước trong chính gia đình mình được sống ấm no hạnh phúc; họ là những người từng đứng lên đấu tranh bảo vệ đất nước cùng thời với ông bà bố mẹ mình;...
Lịch sử là một dòng chảy. Lịch sử Việt Nam trải qua rất nhiều đau thương nên dòng chảy này có những chỗ hơi đứt đoạn, bị cản trở nhưng chúng ta vẫn phải cố gắng làm sao để khơi thông ra, để mọi người có cái nhìn xuyên suốt”.
Giao cũng có lúc dao động, muốn từ bỏ. Đó là chuỗi ngày dài dằng dặc đăng video rất tâm huyết nhưng không ai xem. Đó là khi nêu ra những quan điểm cá nhân và sau đó hối hận vì mình đang có cái nhìn phiến diện.
Thậm chí Giao từng tính đến chuyện dừng lại hoặc đi làm nghề khác với suy nghĩ: “Văn hoá lịch sử đã viral lắm rồi, mình có nhất thiết phải làm tiếp nữa không? Mọi người có cần mình nữa không?”.
Rồi Giao nhận ra khi phạm trù truyền tải văn hoá lịch sử đã “chín” thì mình chuyển sang phạm trù mới là nền công nghiệp văn hoá và nỗ lực cho nó.
Cô gái 24 tuổi lấy ví dụ về cách Hàn Quốc tạo ra làn sóng Hallyu và nền công nghiệp không khói tận dụng triệt để tất cả mọi thứ từ văn hoá của họ. Cô cho rằng có thể học hỏi và áp dụng việc đó như phương thuốc trong Nàng Dae Jang Geum đã viral khắp nơi trên thế giới, như những món ăn của Hàn Quốc nổi đình nổi đám thông qua phim ảnh,...
“Mình tự hỏi, nếu mình cũng đưa ẩm thực Việt Nam vào phim ảnh thì có phải mọi người cũng sẽ thích ẩm thực Việt Nam không?
Người Việt xưa có một món là mạ muối. Người ta gieo mạ rồi lấy cây mạ non để muối thành món mạ muối. Tinh bột trong hạt thóc chuyển hóa thành đường đưa lên nuôi cây, tạo nên những cây mạ ngọt nhất thì được cắt ra đem đi muối, tạo ra phong vị riêng. Món ăn đó vừa chứa đựng văn hoá của người Việt là nền nông nghiệp lúa nước, vừa chứa đựng câu chuyện vì ngày xưa phải là nhà giàu, phú hộ mới được ăn món này. Nên mình tin chỉ cần nghiên cứu và điều chỉnh là hoàn toàn có thể sánh ngang với kim chi.
Thậm chí là dưa cải muối mình ăn hàng ngày cũng rất ngon và phù hợp nhất với người Việt, không phải kim chi. Bởi vì kim chi phù hợp với thể chất và yếu tố sinh hoạt tự nhiên của người Hàn Quốc - người sống ở xứ lạnh mới cần món cay để làm nóng người lên còn Việt Nam ở xứ nóng.
Trời sinh voi trời sinh cỏ, có nghĩa là trời đất sinh ra con người ở đâu thì sẽ có những thứ nuôi sống họ ở bên cạnh. Những thứ thuộc về bản địa luôn luôn tốt cho cơ thể của mình nhất. Những điều đó nên được phát triển qua phim ảnh, qua âm nhạc, qua các sản phẩm văn hóa nghệ thuật để phổ biến hơn với mọi người. Từ đó mình có nguồn động lực để phát triển kinh tế nhờ văn hóa lịch sử, mình làm giàu nhờ chính mình và cho mình chứ không làm giàu cho ai cả. Động lực tự thân kiếm tiền từ những gì mình có, mình làm ra luôn luôn bền hơn việc vay mượn, phụ thuộc vào người khác”.
Nỗ lực trước mắt của Giao là sử dụng tầm ảnh hưởng của mình để phổ biến hơn các sản phẩm liên quan đến lịch sử. “Vì có cung mới có cầu, mọi người phải ham thích những sản phẩm lịch sử văn hoá mới tìm hiểu, muốn mua. Khi có người muốn mua thì người làm ra chúng mới muốn làm, có điều kiện để làm và tạo thành sự ổn định cho những người nghiên cứu và phát triển các sản phẩm lịch sử” - Giao giải thích.